Προεκλαμψία

Γράφει ο ιατρός κ. Αργύριος Ρούντης,

Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, MD, MSc

Η προεκλαμψία είναι μια υπερτασική διαταραχή που σχετίζεται με την κύηση και χαρακτηρίζεται από την παρουσία υπέρτασης σε συνδυασμό με πρωτεϊνουρία, συνήθως μετά την 20ή εβδομάδα της κύησης.

Η αιτιολογία της δεν είναι πλήρως κατανοητή, αλλά φαίνεται ότι σχετίζεται με παθολογική πλακουντοποίηση και βλάβες στο ενδοθήλιο των αγγείων.

Υψηλότερο κίνδυνο για εμφάνιση προεκλαμψίας έχουν οι εγκυμονούσες:

• Με πολύδυμη κύηση

• Που είναι παχύσαρκες

• Με ιστορικό προεκλαμψίας σε προηγούμενη κύηση ή σε συγγενή πρώτου βαθμού

• Ηλικίας > 40 ετών

• Που πάσχουν από χρόνια υπέρταση, σακχαρώδη διαβήτη, συστηματικό ερυθηματώδη λύκο ή χρόνια νεφροπάθεια

Οι γυναίκες αυτές αξιολογούνται βάσει της συνολικής πιθανότητας που προκύπτει από:

• το ιστορικό τους

• τους βιοχημικούς δείκτες

• τον υπερηχογραφικό έλεγχο πρώτου τριμήνου (αυχενική διαφάνεια),

και μπορούν να ξεκινήσουν να λαμβάνουν ασπιρίνη σε καθημερινή βάση από τις 12 εβδομάδες και μετά, προς πρόληψη ανάπτυξης προεκλαμψίας σε μεταγενέστερα στάδια της εγκυμοσύνης.

Η διάγνωση της προϋποθέτει την εύρεση αυξημένης αρτηριακής πίεσης (συστολική πίεση ≥ 140mmHg και/ή διαστολική πίεση ≥ 90mmHg) σε τουλάχιστον 2 διαφορετικές μετρήσεις σε χρονικό διάστημα μικρότερο των 4 ωρών, σε συνδυασμό με λεύκωμα ούρων 24ώρου μεγαλύτερο από 300mg, σε γυναίκες χωρίς προϋπάρχουσα αρτηριακή υπέρταση.

Oι γυναίκες που εμφανίζουν προεκλαμψία είναι συνήθως ασυμπτωματικές. Η διάγνωση τις περισσότερες φορές είναι αποτέλεσμα ανεύρεσης αυξημένης αρτηριακής πίεσης σε μέτρηση που γίνεται σε προγραμματισμένη επίσκεψη στο ιατρείο, και η οποία συνοδεύεται από ευρήματα λευκωματουρίας στην γενική ούρων.

Παρόλα αυτά 1 στις 200 γυναίκες θα εμφανίσει σοβαρή προεκλαμψία είτε κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης, είτε μετά τον τοκετό.

Τα συμπτώματα της σοβαρής προεκλαμψίας περιλαμβάνουν:

• Έντονος πονοκέφαλος που εμμένει παρά την χρήση των συνήθων αναλγητικών

• Διαταραχές της όρασης (θάμβος όρασης, λάμψεις)

• Έντονη επιγαστραλγία ή καύσος που δεν υποχωρεί με την χρήση αντιόξινων

• Εμμένων πόνος στο δεξιό υποχόνδριο, δηλαδή κάτω από τα πλευρά

• Αίσθημα δύσπνοιας που συνήθως είναι αποτέλεσμα πνευμονικού οιδήματος

Η σοβαρή προεκλαμψία σε κάποιες περιπτώσεις μπορεί να οδηγήσει σε διαταραχές της πήξης του αίματος, αιμόλυση και δυσλειτουργία του ήπατος, μία ιδιαίτερα σοβαρή κατάσταση γνωστή ως σύνδρομο HELLP. Επιπλέον, το 1% των γυναικών με προεκλαμψία μπορεί να αναπτύξει σπασμούς πριν ή μετά τον τοκετό, μια επείγουσα κατάσταση η οποία ονομάζεται εκλαμψία.

Οι γυναίκες με προεκλαμψία χρήζουν στενής παρακολούθησης με μέτρηση της αρτηριακής πίεσης ανά τακτά χρονικά διαστήματα, εργαστηριακό έλεγχο, καρδιολογική εκτίμηση προς έναρξη αντιϋπερτασικής αγωγής για ρύθμιση της υπέρτασης, ενώ παράλληλα θα πρέπει να ελέγχεται η ποσότητα του λευκώματος στα ούρα αλλά και η υγεία του εμβρύου με υπερηχογραφικό έλεγχο και καρδιοτοκογράφημα. Ο τοκετός συνήθως προγραμματίζεται στις 37 εβδομάδες ή νωρίτερα εάν βρίσκεται σε κίνδυνο η υγεία του εμβρύου ή της μητέρας.

Αντιθέτως, οι γυναίκες με σοβαρή προεκλαμψία χρειάζονται πιο επιθετική αντιμετώπιση, με νοσηλεία στο νοσοκομείο με στόχο την σταθεροποίηση της μητέρας. Η αντιμετώπιση της σοβαρής προεκλαμψίας περιλαμβάνει την χορήγηση φαρμακευτικής αγωγής για ρύθμιση της αρτηριακής πίεσης της μητέρας, την χορήγηση θειϊκού μαγνησίου για την πρόληψη των εκλαμπτικών σπασμών, τον εργαστηριακό έλεγχο της μητέρας και τον συνεχή καρδιοτοκογραφικό έλεγχο του εμβρύου με ή χωρίς βιοφυσικό προφίλ.

Η οριστική θεραπεία για την προεκλαμψία είναι ο τοκετός. Η απόφαση για την διεκπεραίωση του τοκετού είναι εξατομικευμένη και εξαρτάται από την ηλικία κύησης, την σοβαρότητα των συμπτωμάτων και απ’ το εάν διακυβεύεται η υγεία της μητέρας ή το καλώς έχειν του εμβρύου.