Γράφει ο ιατρός κ. Αργύριος Ρούντης,
Μαιευτήρας-Χειρουργός Γυναικολόγος, MD, MSc
Η λοίμωξη από τον ιό HPV, γνωστό και ως ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων, αποτελεί το πιο συχνό σεξουαλικώς μεταδιδόμενο νόσημα, ενώ μελέτες έχουν δείξει ότι περίπου το 80% των σεξουαλικά ενεργών ατόμων θα μολυνθούν από τον ιό κάποια στιγμή στην ζωή τους.
Συνολικά υπάρχουν πάνω από 100 υπότυποι του HPV, εκ των οποίων περίπου 40 είναι υπεύθυνοι για την μόλυνση της γεννητικής περιοχής ανδρών και γυναικών.
Η προσβολή του γεννητικού συστήματος αφορά το δέρμα του αιδοίου, του πέους του περινέου και του πρωκτού εξωτερικά, ενώ εσωτερικά ο ιός μπορεί να προκαλέσει βλάβες στον βλενογόννο του κόλπου, του τραχήλου και του ορθού.
Ο ιός μεταδίδεται κυρίως μέσω της σεξουαλικής επαφής (κολπική-πρωκτική-στοματική) αλλά και από την άμεση επαφή δέρμα με δέρμα.
Η διείσδυση κατά την σεξουαλική επαφή δεν αποτελεί απαραίτητη προϋπόθεση για την μετάδοση του ιού, ενώ η σεξουαλική επαφή με ένα και μόνο άτομο που φέρει τον ιό, μπορεί να είναι ικανή για την μετάδοση της λοίμωξης.
Είναι πιθανό ένα άτομο να μολυνθεί με περισσότερους από έναν υπότυπους του HPV κατά την διάρκεια της ζωής του. Στο 90% των περιπτώσεων το ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει με επιτυχία τον ιό και ο οργανισμός ‹‹καθαρίζεται›› από τον ιό εντός 1-2 έτη από την μόλυνση.
Σημαντικό ρόλο στην αυτοΐαση του ιού από τον οργανισμό έχει η διακοπή του καπνίσματος, καθώς το κάπνισμα καταστέλλει το ανοσοποιητικό σύστημα επιτρέπωντας στον ιό να παραμείνει ενεργός για μεγάλα χρονικά διαστήματα.
Ο ιός μπορεί να παραμείνει ανενεργός για μεγάλες χρονικές περιόδους και είναι δύσκολο να εξακριβώσουμε πότε ή από ποιόν μεταδόθηκε η λοίμωξη.
Οι περισσότεροι άνθρωποι που φέρουν τον ιό είναι ασυμπτωματικοί φορείς και μπορεί να τον μεταδίδουν χωρίς οι ίδιοι να το γνωρίζουν. Σε άλλους ανθρώπους ορισμένοι υπότυποι του ιού μπορεί να προκαλέσουν:
-
Οξυτενή κονδυλώματα
-
Κυτταρολογικές αλλοιώσεις που μπορούν να οδηγήσουν σε καρκίνο
Οι τύποι καρκίνου που σχετίζονται με τον ιό HPV είναι οι εξής:
-
Καρκίνος του τραχήλου της μήτρας
-
Καρκίνος του κόλπου
-
Καρκίνος του αιδοίου
-
Καρκίνος του πέους
-
Καρκίνος του πρωκτού
-
Καρκίνος του στοματοφάρυγγα
Η ανίχνευση του HPV γίνεται σε δείγμα κυττάρων που λαμβάνεται κατά την διάρκεια λήψης τεστ ΠΑΠ υγρής φάσης με ειδικό βουρτσάκι. Εν συνεχεία, το δείγμα αποστέλλεται σε ένα κυτταρολογικό εργαστήριο όπου γίνεται έλεγχος για την ύπαρξη υπότυπων HPV υψηλού κινδύνου. Εάν το δείγμα είναι θετικό ακολουθεί κολποσκόπηση και περαιτέρω αντιμετώπιση βάσει των ευρημάτων.
Η πρόληψη της λοίμωξης από τον ιό HPV ( και συνεπώς του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας) περιλαμβάνει:
Toν εμβολιασμό: τo εμβόλιο αποτελεί το πιο αποτελεσματικό μέσο πρόληψης για την λοίμωξη από υπότυπους ΗPV που είναι υπεύθυνοι τόσο για τα οξυτενή κονδυλώματα όσο και για τις προκαρκινικές αλλοιώσεις του τραχήλου της μήτρας.
Την χρήση προφυλακτικού: το προφυλακτικό επειδή δεν καλύπτει εντελώς το δέρμα γύρω από τα γεννητικά όργανα, προστατεύει μερικώς από τον HPV.
Τον προληπτικό γυναικολογικό έλεγχο o οποίος περιλαμβάνει το τεστ Παπανικολάου και/ή το HPV–DNA test.
Θεραπεία χρειάζεται μόνο εάν ο ιός προκαλεί ορατές βλάβες (όπως τα οξυτενή κονδυλώματα) ή ιστολογικά επιβεβαιωμένες υψηλόβαθμες προκαρκινικές ή καρκινικές αλλοιώσεις.